هوش مصنوعی چیست؟
بیشتر نوشته ها و مقاله های مربوط به هوش مصنوعی آن را به عنوان «دانش شناخت و طراحی عامل های هوشمند» تعریف کرده اند. یک «عامل هوشمند» سیستمی است که با شناخت محیط اطراف خود، شانس موفقیت خود را پس از تحلیل و بررسی افزایش می دهد. (این تعریف که بر پایه دریافت، واکنش، محیط و اهداف است؛ ارائه شده توسط Russell & Norvig, 2003)
جان مکارتی (پدر علم تولید ماشین های هوشمند و مخترع زبان برنامه نویسی هوش مصنوعی لیسپ) که واژه هوش مصنوعی را در سال ۱۹۵۶ استفاده نمود، آن را «دانش و مهندسی ساخت ماشین های هوشمند» معرفی کرده است.
از زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی می توان به لیسپ، پرولوگ، کلیپس و ویپی اکسپرت اشاره کرد.
- تاریخچه
هوش مصنوعی توسط فلاسفه و ریاضی دانانی نظیر جرج بول که اقدام به ارائه قوانین و نظریه هایی در مورد منطق نمودند، مطرح شده بود.نام هوش مصنوعی در سال ۱۹۶۵ میلادی به عنوان یک دانش جدید ابداع گردید. البته فعالیت در این زمینه از سال ۱۹۶۰ میلادی شروع شد. بیشتر کارهای پژوهشی اولیه در هوش مصنوعی بر روی انجام ماشینی بازی ها و نیز اثبات قضیه های ریاضی با کمک رایانه ها بود.
- آزمون تورینگ
آزمون تورینگ آزمونی است که تسط آلن تورینگ در سال ۱۹۵۰ در نوشته ای به نام «محاسبات ماشینی و هوشمندی» مطرح شد. در این آزمون شرایطی فراهم می شود که شخصی با ماشینی تعامل برقرار کند و پرسشهای کافی برای بررسی اقدامات هوشمندانه ی ماشین، از آن بپرسد. چنانچه در پایان آزمایش نتواند تشخیص دهد که با انسان یا با ماشین در تعامل بوده است، آزمون با موفقیت انجام شده است.
- تعریف و طبیعت هوش مصنوعی
هنوز تعریف دقیقی برای هوش مصنوعی که مورد توافق دانشمندان این علم باشد ارائه نشده و البته جای تعجب هم ندارد چرا که در مقوله مادر و اساسی تر آن یعنی هوش هم بطور همه جانبه و دقیق تعریفی وجود ندارد.اساس بیشتر تعاریفی که از هوش مصنوعی وجود دارند باور های زیر هستند:
- سیستم هایی که به طور منطقی فکر می کنند
- سیستم هایی که به طور منطقی عمل می کنند
- سیستم هایی که مانند انسان فکر می کنند
- سیستم هایی که مانند انسان عمل می کنند
بعضی از تعاریف موجود از هوش مصنوعی عبارتند از:
- هنر ایجاد ماشین هایی که وظایفی را انجام می دهند که انجام آن ها توسط انسان ها نیاز به هوش دارد. (کورزویل، ۱۹۹۰)
- مطالعه استعداد های ذهنی از طریق مدل های محاسباتی (کارنیاک و درموت، ۱۹۸۵)
- مطالعه اینکه چگونه کامپیوتر ها را قادر به انجام اعمالی کنیم که در حال حاضر، انسان آن اعمال را بهتر انجام می دهد. (ریچ و نایت، ۱۹۹۱)
- خودکارسازی فعالیت هایی که ما آن ها را به تفکر انسانی نسبت می دهیم. فعالیت هایی مثل تصمیم گیری، حل مسئله، یادگیری و… . (بلمن، ۱۹۷۸)
- تلاشی نو و مهیج برای اینکه کامپیوتر ها را قادر به فکر کردن کنیم. ماشین هایی با فکر و حس تشخیص واقعی. (هاگلند، ۱۹۸۵)
- یک زمینه ی تخصصی که بدنبال توضیح و شبیه سازی رفتار هوشمندانه بوسیله فرایند های کامپیوتری است. (شالکوف، ۱۹۹۰)
- مطالعه محاسباتی که درک، استدلال و عمل کردن توسط ماشین را ممکن می سازد. (وینستون، ۱۹۹۲)
- توانایی دست یافتن به کارایی در حد انسان در همه ی امور شناختی توسط رایانه. (آلن تورینگ، ۱۹۵۰)
- هوش مصنوعی دانش و مهندسی ساخت ماشین های هوشمند و به خصوص برنامه های رایانه ای هوشمند است. هوش مصنوعی با وظیفه مشابه استفاده از کامپیوترها برای فهم چگونگی هوش انسان مرتبط است. اما مجبور نیست خودش را به روش هایی محدود کند که بیولوژیکی باشند. (جان مک کارتی، ۱۹۸۰)
خصوصیت های ضروری هوشمند بودن:
- پاسخ به موقعیت های از قبل تعریف نشده با انعطاف بسیار بالا و بر اساس بانک دانش
- معنادادن به پیام های نادرست یا مبهم
- درک تمایز ها و شباهت ها
- تجزیه و تحلیل اطلاعات و نتیجه گیری
- توانمندی آموختن و یادگرفتن
- برقراری ارتباط دو طرفه
وظایفی که از یک سیستم هوشمند انتظار می رود و خیلی از دانشمندان هوش مصنوعی بر آن متفق اند:
- تولید گفتار
- تشخیص و درک گفتار (پردازش زبان طبیعی انسان)
- دستور پذیری و قابلیت انجام اعمال فیزیکی در محیط طبیعی و مجازی
- استنتاج و استدلال
- تشخیص الگو و بازشناسی الگو برای پاسخ گویی به مسائل بر اساس دانش قبلی
- شمایلی گرافیکی یا فیزیکی جهت ابراز احساسات و عکس العمل های ظریف
- سرعت عکس العمل بالا
فلسفه ی هوش مصنوعیبه طور کلی ماهیت وجودی هوش به مفهوم جمع آوری اطلاعات، استقراء و تحلیل تجربیات به منظور رسیدن به دانش یا ارائه تصمیم است. هوش مصنوعی علم و مهندسی ایجاد ماشین هایی هوشمند با به کار گیری از کامپیوتر و الگوگیری از درک هوش انسانی یا حیوانی و نهایتا دستیابی به مکانیزم هوش مصنوعی در سطح هوش انسانی است.در مقایسه ی هوش مصنوعی با هوش انسانی می توان گفت که انسان قادر به مشاهده و تجزیه و تحلیل مسائل در جهت قضاوت و اخذ تصمیم است در حالیکه هوش مصنوعی مبتنی بر قوانین و رویه هایی از قبل تعبیه شده بر روی کامپیوتر است. در نتیجه علی رغم وجود کامپیوتر های بسیار کارا و قوی در عصر حاضر هنوز قادر به پیاده کردن هوشی نزدیک به هوش انسان در ایجاد هوش های مصنوعی نبوده ایم.
اتاق چینیاتاق چینی بحثی است که توسط جان سیرل در ۱۹۸۰ مطرح شد در این راستا که یک ماشین نماد گرا هرگز نمی تواند دارای ویژگی هایی مانند مغز یا فهمیدن باشد. صرف نظر از اینکه چقدر از خود هوشمندی نشان دهد.
عامل های هوشمندعامل ها قادر به شناسایی الگوها و تصمیم گیری براساس قوانین فکر کردن خود هستند. قوانین و چگونگی فکر کردن هر عامل در راستای دستیابی به هدفش تعریف می شود. این سیستم ها بر اساس قوانین خاص خود فکر کرده و کار خود را به درستی انجام می دهند.
منبع: ویکی پدیا (خلاصه شده با مقداری تغییرات)